Dzieje Apostolskie Łukasza uzupełniają historię Nowego Testamentu. Dzieje podejmują historię od momentu Wniebowstąpienia i Zesłania Ducha Świętego i opowiadają, jak ruch chrześcijański rozrósł się z grupy liczącej niecałe dwieście osób do wielkiej wspólnoty żyjącej na całym obszarze Cesarstwa Rzymskiego. Kluczowym wersem jest 1,8 „Będziecie moimi świadkami… w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi”.
Treść
Wstęp: Oczekiwanie na Ducha Świętego 1
- Wniebowstąpienie Jezusa 1,1-11
- Uzupełnienie grona Dwunastu 1,12-26
Część 1: Ewangelia w Jerozolimie 2,1-8,3
- Dzień Zesłania Ducha Świętego 2,1-42
- Życie pierwotnego Kościoła 2,43-47
- Świadectwo Piotra i Jana 3,1-4,31
- Życie pierwotnego Kościoła 4,32-6,7
- Aresztowanie, sąd i ukamienowanie Szczepana 6,8-8,3
Część 2: Ewangelia rozprzestrzenia się w Palestynie 8,4-9,31
- Ewangelia w Samarii 8,5-25
- Filip i dworzanin etiopski 8,26-40
- Nawrócenie Szawła i kontakt ze zwierzchnikami Kościoła 9
Część 3: Piotr rozpoczyna misję wśród cudzoziemców 9,32-12,34
- Piotr w Liddzie i Jafie 9,32-43
- Widzenie Piotra i jego następstwa 10,1-11,18
- Chrześcijanie w Antiochii 11,19-30 Herod prześladuje chrześcijan 12,1-24
Część 4: Paweł głosi Ewangelię w Cesarstwie Rzymskim 13-28
- Pierwsza podróż: Paweł i Barnaba 13-14
- Tak zwany Sobór Jerozolimski 15,1-35
- Druga podróż: Paweł, Sylas i Tymoteusz 15,36-18,23
- Trzecia podróż: Paweł (i Łukasz?) 18,24-21,16
- Uwięzienie Pawła w Jerozolimie i Cezarei 21,17-26,32
- Podróż Pawła do Rzymu 27,1-28,15
- Paweł w Rzymie 28,16-31
Autor, czas i miejsce wydarzeń
Łukasz, cudzoziemski lekarz, przyjaciel Pawła, oprócz Dziejów Apostolskich napisał także Ewangelię. W kilku miejscach w Dziejach autor zmienia nagle formę „oni” i pisze „my”. Z pewnością był przy opisywanych wydarzeniach obecny. Staranna analiza towarzyszy podróży Pawła wskazuje jednoznacznie na św. Łukasza. Jest on prawdopodobnie jedynym nieżydowskim autorem biblijnym. Jego historia w Dziejach Apostolskich zawiera szczegółowe opisy administracji rzymskiego imperium, niczym w dziele dokładnego historyka. Wydarzenia obejmują okres nieco ponad trzydziestu lat: od Dnia Zesłania Ducha Świętego około roku 30 po Chr., do uwięzienia Pawła w Rzymie około roku 61-63. Do spisania Dziejów doszło nie później niż około 20 lat po tych wydarzeniach.
Wielkie wydarzenia
- Wniebowstąpienie 1
- Zesłanie Ducha Świętego 2
- Obrona i śmierć Szczepana 7
- Nawrócenie Szawła (Pawła) 9
- Widzenie Piotra 10
- Sobór Jerozolimski 15
- Aresztowanie Pawła i sądy 21-25
- Podróż do Rzymu 27-28
Sławne fragmenty
- Najważniejsza część wielkiego wystąpienia Piotra 2,22-24
- Życie pierwotnego Kościoła 2,43-47
- Miłość zespala Kościół pierwotny 4,32-35
- Mowa Szczepana w obronie własnej 7,1-53
- Kościół w Antiochii 11,19-26
- Więzień w Filippi 16,22-34
- Paweł w Atenach 17,22-31
- Pożegnanie Pawła ze starszymi w Efezie 20,17-38
- Obrona Pawła przed Agryppą 26, 1-29
Główne tematy
Dzieje opisują pierwsze lata chrześcijaństwa i prześladowań wiernych. Motywem, który się przewija, jest zapewnienie, iż chrześcijaństwo nie stanowi zagrożenia dla Imperium Rzymskiego; zawsze, kiedy dochodzi do problemów, dzieje się tak za sprawą Żydów lub innych przeciwników chrześcijan. Chrześcijaństwo jest prawdziwym wypełnieniem judaizmu i Rzymianie tak je powinni postrzegać. Łukasz stwierdza wyraźnie, że moc, która umożliwia rozszerzenie się chrześcijaństwa, pochodzi od Ducha Świętego. Centralnymi postaciami Dziejów (oprócz Jezusa) są Piotr i Paweł. Podkreślone jest, że wyjście Kościoła poza krąg kultury żydowskiej zostało zainicjowane przez Kościół w Antiochii, a nie w Jerozolimie. Słowa Łukasza świadczą wyraźnie, że Ewangelia Jezusa Chrystusa ma moc zmiany ludzkiego życia. Napełnieni Duchem Świętym ludzie są w stanie „przewrócić świat do góry nogami”.
