Przedstawione na kartach Pisma Świętego wydarzenia miały miejsce na bardzo rozległym obszarze wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. Aczkolwiek większość rozegrała się na terytorium Palestyny, w Starym Testamencie spotykamy również liczne wzmianki o Mezopotamii, Syrii, Anatolii i Egipcie. Nowy Testament opisuje z kolei długie podróże misyjne św. Pawła Apostoła oraz powstawanie pierwszych wspólnot chrześcijańskich1) na Cyprze, w Anatolii, Grecji, a nawet w Rzymie.
W centrum wydarzeń biblijnych znajduje się Palestyna. Ziemia opisywana w Biblii pokrywa się w przybliżeniu z terytorium współczesnego państwa Izrael, utworzonego 15 maja 1948 r., wraz z zajętymi przez nie w rezultacie konfliktów żydowsko-arabskich terytoriami okupowanymi, które obejmują tzw. Zachodni Brzeg Jordanu, wschodnią część Jerozolimy, Wzgórza Golan i strefę Gazy. Cały ten obszar zamieszkuje ok. 6 milionów mieszkańców (1998), z czego 83% stanowią Żydzi, a resztę Arabowie oraz inne mniejszości etniczne i religijne.
Państwo Izrael rozciąga się od wybrzeża Morza Śródziemnego po Zatokę Akaba na Morzu Czerwonym i graniczy od południa i południowego-zachodu z Egiptem, od wschodu z Jordanią, od północnego-wchodu z Syrią, zaś od północy z Libanem. Najwięcej biblijnych wzmianek o Egipcie znajdujemy w Pięcioksięgu2), w związku z epopeją wyjścia Izraelitów z kraju faraonów i ich wędrówki przez Synaj do Ziemi Obiecanej. Na terytorium współczesnej Jordanii mieszkali w czasach biblijnych Edomici, Moabici i Ammonici, zaś na krańcach północnych plemiona aramejskie3). One też dominowały na obszarze współczesnej Syrii, której stolicę Damaszek uważa się za najstarszą ze stolic współczesnych państw na świecie. Z kolei terytorium dzisiejszego Libanu było zamieszkiwane przez Fenicjan4), którzy nawiązywali liczne i częste kontakty z Izraelitami, zwłaszcza w okresie podzielonej monarchii, czyli w IX i VIII w. przed Chr. Wyspy Morza Śródziemnego, które stanowi naturalną zachodnią granicę Izraela, takie jak Cypr i Kreta są wielokrotnie wzmiankowane w Biblii. W księgach pojawia się też tajemnicze Tarszisz, utożsamiane przez niektórych komentatorów z odległym Gibraltarem.
Na wschód od Syro-Palestyny rozciągała się Mezopotamia i Persja podzielona dzisiaj między Irak i Iran. Obszary te stanowiły w czasach biblijnych szlak wędrówek patriarchów oraz były ośrodkami państwowości Asyryjczyków (północna Mezopotamia) i Babilończyków (południowa Mezopotamia), a następnie Persów. Wszystkie te narody odcisnęły trwałe piętno na dziejach biblijnego Izraela, zaś świadectwa ich potęgi odkrywa archeologia, która w Iranie i Iraku ma jeszcze ogromną przyszłość. Położoną bardziej na północy Anatolię (Azję Mniejszą) zajmuje współczesna Turcja, na terenie której znajduje się wiele pamiątek wczesnochrześcijańskich związanych z obecnością i pracą misyjną św. Pawła i św. Jana. Stolica dzisiejszej Turcji Ankara leży w krainie, która niegdyś nosiła nazwę Galacji5).
W ostatnich stuleciach ery przedchrześcijańskiej oraz w czasach Jezusa Chrystusa i powstawania pism Nowego Testamentu ogromną rolę odgrywał obszar pokrywający się z terytorium nowożytnej Grecji. Do dzisiaj chlubi się ona wieloma pamiątkami z czasów apostolskich i wczesnochrześcijańskich, w czym rywalizuje z Turcją. W skład Grecji wchodzi także Kreta. Natomiast wyspa Cypr, znana m.in. z podróży św. Pawła, podzielona jest na część grecką i turecką.
Na peryferiach wydarzeń biblijnych znajdowały się z jednej strony obszary zajmowane dzisiaj przez Arabię Saudyjską (Stary Testament), a z drugiej terytorium Italii (Nowy Testament) czyli współczesnych Włoch.
1) Gmina chrześcijańska to wspólnota w pierwotnym Kościele jednocząca się przez wiarę w zmartwychwstałego Jezusa. Członkowie gminy traktowali się jak bracia, zbierali się na modlitwie, uczestniczyli w Eucharystii i innych sakramentach. Gwarantem prawowierności i spójności wspólnoty była nauka apostołów. Początkowo życie gmin rozwijało się w ramach wspólnot żydowskich, lecz wkrótce dołączyli do nich poganochrześcijanie. Do największych gmin chrześcijańskich w I-II w. należały: gmina w Jerozolimie, Damaszku, Antiochii (baza wypraw misyjnych św. Pawła), Filippi, Efezie, Koryncie, Tesalonice i Rzymie.
2) Tora (Pięcioksiąg) – pierwszych pięć ksiąg Biblii Hebrajskiej i Starego Testamentu (Księga Rodzaju, Księga Wyjścia, Księga Kapłańska, Księga Liczb, Księga Powtórzonego Prawa) nazywanych jest Torą lub Pięcioksięgiem. Nazwa Pięcioksiąg pochodzi od greckiego słowa pentateuchos (penta – pięć, i teuchos – futerał na zwój, a także: zwój, księga). Przeszła do języka łacińskiego w brzmieniu pentateuchus, a stąd do języków nowożytnych. W języku hebrajskim używa się nazwy Tora (pisanej czasami: Torah) lub Tora Mojżesza, od hebr. czasownika yarah – rzucać, ciskać, a także: rzucać słowa, czyli uczyć, nauczać. Stąd Tora to nauka, pouczenie. Jednak w języku greckim utrwaliło się tłumaczenie nazwy Tora jako Nomos, czyli Prawo, co przeszło do języków nowożytnych (Prawo Mojżesza), chociaż nie jest to dokładny odpowiednik hebrajskiego określenia Tora. Ostateczne utrwalenie Tory na piśmie nastąpiło na przełomie VI i V w. przed Chr. (w okresie wygnania babilońskiego i odnowy powygnaniowej), co oznacza, że Mojżesz nie mógł być bezpośrednim autorem tych ksiąg . W księgach jest jednak widoczna żywa świadomość związków z Mojżeszem.
3) Aramejczycy byli sąsiadami Izraelitów od strony północno-wschodniej. Ich rodowód Biblia łączy z Aramem, synem Sema i wnukiem Noego. Nazwa Aram odnosiła się do konfederacji drobnych państw ze stolicą w Damaszku w Syrii, które w pierwszych wiekach I tysiąclecia przed Chr. osiągnęły szczyt swego rozwoju, zażarcie rywalizując z Izraelem i Fenicją. Pierwsze potyczki z Aramejczykami podjął Saul, znaczniejsze zwycięstwa stały się udziałem Dawida, lecz pod koniec rządów Salomona Aramejczycy odzyskali pełną kontrolę nad Damaszkiem. Podczas najazdu Asyryjczyków w połowie VIII w. potęga Aramejczyków osłabła. Kres istnieniu państwa położył w 732 r. przed Chr. Tiglat-Pilezer. Jednak aramejscy skrybowie, których Asyryjczycy zatrudnili na potrzeby swego rozległego imperium, uczynili z aramejskiego język używany na całym starożytnym Bliskim Wschodzie. Rozmaite jego dialekty przetrwały aż do podbojów arabskich (VII w. po Chr.). W czasach Jezusa był obok hebrajskiego i greki jednym z trzech języków, którymi posługiwali się mieszkańcy Palestyny.
4) Fenicjanie byli północnymi sąsiadami Izraelitów. Wywodzili się od Kananejczyków, którzy zamieszkiwali tę ziemię od ok. 3000 r. przed Chr., zaś pod koniec II tysiąclecia przemieszali się z rozmaitymi przybyszami, tworząc mieszankę kultur i religii. Nazwa tego ludu pojawia się po raz pierwszy na przełomie IX/VIII w. przed Chr. u Homera, który odniósł ją do mieszkańców Sydonu. Z czasem określenie Fenicja rozszerzono na wąski pas wybrzeża Lewantu (tereny dzisiejszego Libanu), gdzie głównymi miastami były Tyr, Sydon, Arwad i Byblos. Miasta te, leżąc nad morzem, pełniły rolę portów otwartych na handel i wpływy z Zachodu, czyli z Cypru, północnej Afryki, Sycylii i Sardynii, a nawet Italii i Hiszpanii. Kontakty Izraelitów z Fenicjanami były intensywne, zwłaszcza za rządów Salomona. Władcy Samarii brali z Fenicji żony, z czym szły w parze obce wpływy kulturowe i religijne. Silne osłabienie miast fenickich nastąpiło w VI w. przed Chr. w dobie najazdów Babilończyków, jednak zachowały one tożsamość aż do czasów Jezusa i apostołów.
5) Galacja to kraina w centralnej Azji Mniejszej. Od III w. przed Chr. zamieszkiwało ją celtyckie plemię Galatów znane z waleczności. W okresie panowania Rzymian utworzono z niej prowincję obejmującą również tereny sąsiednie. Pawłowy List do Galatów zawiera wiele napomnień skierowanych do gmin założonych podczas pierwszej i drugiej wyprawy misyjnej.
