Czas Adwentu zaczyna się pod koniec listopada. Dzieci otwierają drzwi swojego kalendarza adwentowego, a my dorośli zaczynamy przygotowywać się do Bożego Narodzenia, często nie mając czasu na kontemplację. Warto jednak zastanowić się nad pytaniami: co właściwie oznacza Adwent? Dlaczego wieszamy gwiazdy, budujemy wieńce adwentowe i śpiewamy „O wy szczęśliwi”?
Czym jest Adwent?
Słowo „Adwent” pochodzi od łacińskiego „Adventus” i oznacza przybycie. Adwent to dla chrześcijan czas oczekiwania, czas przygotowania na przyjście Chrystusa, którego „urodziny” obchodzone są w noc Bożego Narodzenia.
W dzisiejszych czasach Adwent jest dla wielu osób czasem pełnym obowiązków, trzeba przepracować świąteczne listy życzeń, przygotować uroczystości rodzinne, zaplanować przyjęcie świąteczne. Nastrój jest zatem czasem napięty – nie ma zbyt wiele czasu na oczekiwania i refleksje.
Adwent to także czas jarmarków bożonarodzeniowych, zapachu grzanego wina, pieczenia ciasteczek, śpiewania piosenek, to czas do zapamiętania – Boże Narodzenie dzieciństwa, czyli świece, gwiazdki, wędzarnie, zieleń jodły, bajki i mroźne temperatury.
Adwent bez światła i blasku, bez nadziei i tęsknoty, życzeń i wspomnień jest niewyobrażalny. I tak krąg się zamyka. Bóg daje chrześcijanom swojego syna na Boże Narodzenie, aby mógł przynieść pokój i pocieszenie. Również dla niechrześcijan powinno to być święto pokoju i rodzinnych spotkań.
Adwent dla chrześcijan – przyjście Jezusa Chrystusa
Dla chrześcijaństwa Adwent to czterotygodniowe przygotowania do Bożego Narodzenia, święta narodzin Jezusa Chrystusa. To „przybycie” to ma dwojakie znaczenie:
- z jednej strony oznacza narodziny, wcielenie Boga,
- z drugiej zaś oznacza ponowne przyjście Chrystusa.
Ciekawostką jest natomiast fakt, iż nowy rok kościelny rozpoczyna się wraz z pierwszym Adwentem.
Niedziele Adwentu. Ile trwa?
Adwent składa się z czterech niedziel:
Pierwsza niedziela Adwentu
- W Kościele Katolickim poświęcona jest powrotowi Chrystusa w dniu ostatnim, czyli Apokalipsy i Sądowi Ostatecznemu;
- Protestanci świętują wjazd Chrystusa do Jerozolimy.
Druga niedziela Adwentu
- Katolicy skupiają się na Janie Chrzcicielu;
- Chrześcijanie protestanccy świętują Drugie Przyjście Pana.
Trzecia niedziela Adwentu
- W trzecią niedzielę Adwentu katolicy również skupiają się na Janie Chrzcicielu;
- Protestanci również wspominają Jana Chrzciciela.
Czwarta niedziela Adwentu
- Parafie katolickie i protestanckie w równym stopniu poświęcają czwartą niedzielę Maryi Matce Bożej. Na jej cześć katolicy 8 grudnia świętują Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny.
Inne święta w tym szczególnym czasie to dni:
- św. Barbary (4 grudnia),
- św. Mikołaja (6 grudnia).
Adwent historycznie
Adwent znany jest od końca IV wieku. Początkowo trwał tylko trzy tygodnie i charakteryzował się modlitwą i ascezą, czyli postem. Wzorem był czas Męki Pańskiej, czas postu przed Wielkanocą. W VI wieku Adwent trwał w Rzymie sześć tygodni. Papież Grzegorz I, zwany też Wielkim (590-604), skrócił go do czterech niedziel. Od czasu Soboru Trydenckiego (1545-1563) Adwent został wyznaczony na cztery tygodnie dla całego Kościoła, tylko w Mediolanie do dziś trwa sześciotygodniowy okres adwentowy.
Złota legenda (łac. Legenda aurea), napisana w latach 1236-1273, podsumowuje różnorodność myśli i treści adwentowych. Istnieją cztery tygodnie Adwentu, które wyznaczają cztery momenty naszego Pana:
- pierwsza, w której ma nadejść do nas ludzkości;
- drugi, że przychodzi z łaską w ludzkich sercach;
- trzeci, że przychodzi do nas w śmierci;
- czwarty, że przyjdzie ponownie na sądzie ostatecznym.
Kolorem przewidzianym w liturgii jest fiolet, który oznacza pokutę i post oraz ma zilustrować powagę okresu Adwentu.
Symbole Adwentu: rosa, statek, świecąca gwiazda i wieniec adwentowy
Chrześcijańskimi symbolami tego święta są:
- wilgotna poranna rosa,
- przepływający statek,
- świecąca gwiazda,
- wieniec adwentowy.
Podczas, gdy liny i statki znajdują dziś miejsce tylko w literaturze, gwiazdy i świece można znaleźć nie tylko w kościołach. Ulice, place, jarmarki bożonarodzeniowe, witryny sklepowe czy domy są dekorowane świecącymi gwiazdami i świecami.
Wilgotna poranna rosa
„Niebiosa, spuśćcie rosę z góry i niech obłoki wylewają sprawiedliwość. Niech ziemia się otworzy i niech wyrośnie zbawienie, a razem z nim niech zakwitnie sprawiedliwość.” Tak mówi Izajasz 45:8.
Rosa z nieba nawozi ziemię. Ta przypowieść z Biblii przedstawia poczęcie Marii. Jest to metafora starotestamentowa i zapowiada Mesjasza Żydom. Mesjaszem dla chrześcijan jest Jezus.
Przepływający statek
Epifania przedstawiająca pojawienie się boga na statku sięga tradycji przedchrześcijańskich: grecki bóg Dionizos płynie odświętnie udekorowanym statkiem z Azji Mniejszej przez morze do Aten.
Świecąca gwiazda
Gwiazda jest najstarszym symbolem przyjścia Chrystusa. Gwiazda, która wskazuje trzem mędrcom ze Wschodu drogę do miejsca narodzin Chrystusa, jest już przedstawiona na rzymskich sarkofagach z IV wieku. Rozmawiając ze sobą podekscytowani, z rękoma wzniesionymi ku niebu, mędrcy ze Wschodu szukają i znajdują gwiazdę, która poprowadzi ich do przybycia Chrystusa. Dziś na naszych szerokościach geograficznych świeci bardzo szczególna gwiazda – nie jest jeszcze tak stara i ma swoje korzenie w środkowych Niemczech: Gwiazda Morawska. Około 300 lat temu protestanccy uchodźcy religijni założyli nowe bractwo, Bracia Morawscy. W 1887 roku po raz pierwszy pojawiła się gwiazda wykonana z kolorowych, stożkowych papierowych kolców, którą można zawiesić i która jest podświetlana od wewnątrz.
Wieniec adwentowy
Wieniec adwentowy znany jest od XIX wieku. Wymyślił go pastor hamburski, a później starszy doradca konsystorzy w Berlinie, Johann Hinrich Wichern (1808-1881). Pierwszego grudnia zapalało się pierwszą świecę na wieńcu z jodeł, a następnie jedną każdego dnia, tak, aby w Wigilię zapalono 24. Za pomocą tej symboliki podejmuje się frazę „światło, które świeci w ciemności” (J 1,1). W Wigilię świeci jasno, jak Chrystus. Krąg wieńca adwentowego nawiązuje do wizerunku słońca, które w Boże Narodzenie nabiera sił i symbolizuje Chrystusa. Po I wojnie światowej wieniec jodłowy z czterema świecami stał się bezwyznaniowy. Jego symbolika jest również zgodna z liturgicznymi specyfikacjami Kościoła Katolickiego. Dziś wieniec adwentowy zadomowił się w wielu domach.
Artykuł pochodzi ze strony Portal dla kobiet „Babski Świat” [https://www.babskiswiat.com.pl/]
