Proroctwa Jeremiasza pochodzą z okresu panowania ostatnich pięciu królów Judy: z okresu wydarzeń prowadzących do zdobycia Jerozolimy przez króla Nabuchodonozora z Babilonu. Jeremiasz, będąc człowiekiem wrażliwym, z ogromną niechęcią przyjął nakaz prorokowania o sądzie Bożym. Lecz wszystko, o czym mówił, sprawdziło się.
Treść
Prolog: Powołanie Jeremiasza, aby został prorokiem 1
Część 1: Proroctwa dla Jerozolimy i Judy 2,1-25,14
- W czasie Jozjasza 2-6
- W czasie Jojakima 7-20
- W czasie Sedecjasza 21,1-25,14
Część 2: Życie i czasy Jeremiasza oraz obietnice Boga 26-45
- Niektóre z proroctw Jeremiasza 26-28
- Listy do wygnańców w Babilonie i do Szemajasza 29
- Obietnica powrotu z wygnania i nowego przymierza 30-31
- Nadzieja na przyszłość 32-33
- Inne wydarzenia z życia Jeremiasza 34-45
Część 3: Bóg będzie sądził narody 46-51 (także 25,15-38)
Epilog: Upadek Jerozolimy 52 (Uwaga: Rozdziały w Księdze Jeremiasza nie odpowiadają chronologii wydarzeń).
Prorok Jeremiasz urodził się w rodzinie kapłańskiej w Anatot, koło Jerozolimy. Na proroka został powołany w 627 roku przed Chr. Jego posłannictwo zaczęło się w czasach dobrych dla Judy, za panowania Jozjasza. Lecz potem klęska zaczęła następować po klęsce, bowiem potęga Babilonu zaczęła rosnąć, a królowie Judy nieodpowiedzialnie sprzymierzyli się z Egiptem. Jerozolima upadła i Jeremiasz został zabrany do Egiptu wraz z grupą, która uciekała z kraju. Jego niezmienne przesłanie, że Bóg będzie sądził ludy, nie przyniosło mu popularności i doprowadziło do wewnętrznych niepokojów. Jego przyjacielem był Baruch, który zapisał wiele z jego proroctw. Do współczesnych Jeremiasza należeli Sofoniasz i Ezechiel, który znalazł się z pierwszą grupą wygnańców w Babilonie.
Proroctwa przybierały wiele rozmaitych form: część z nich to poezja, część proza, jedne posługują się alegorią, inne przypowieścią. Wszystkie są opowiedziane w sposób bardzo ciekawy i poruszający.
Sławne fragmenty
- Powołanie Jeremiasza 1,1-19
- "Błogosławiony mąż…" 17,5-8
- "Zdradliwe serce człowieka" 17,9
- Skarga Jeremiasza 20,7-18
- Fałszywy i prawdziwy prorok 23, 15-32
- Nowe przymierze 31,31-34
Główne tematy
Istotą proroctwa jest wieść o nadchodzącym sądzie: nie ma sensu powtarzanie Bożych obietnic o pomocy, jeśli lud nadal trwa w grzechu i bałwochwalstwie. Jeremiasz mówił stale o grożącym upadku Jerozolimy. Lecz jest także nadzieja na przyszłość w powrocie z wygnania i w nowym przymierzu, które Bóg zapisze w sercach i umysłach swego ludu. Bardziej niż jakikolwiek inny prorok, Jeremiasz zajmuje się osobistą wiarą i pokutą. Osobowość Jeremiasza ukazuje się bardzo wyraźnie w jego modlitwach; osobowość innych proroków nie została ukazana tak dobrze.