W artykule zatytułowanym „Czy w Kościele istnieją sekty?”, zamieszonym w L’Osservatore Romano, wyd. polskie 11(197)1997, str. 45-58, arcybiskup Christoph Schónborn, Ordynariusz Wiednia, tak opisuje naturę sekty:
W języku religijnym, który bardziej adekwatnie (i dlatego bardziej precyzyjnie) opisuje to zjawisko, sekta to ugrupowanie, które oderwało się od wielkich Kościołów, Kościołów masowych. Często sekty zachowują wybrane wartości, idee religijne i formy życia wspólnot kościelnych, od których się oderwały. Te pierwotne elementy zostają w nich jednak wyniesione do rangi absolutu, wyizolowane i ujęte w ramy życia wspólnotowego, które zrywa wszelkie więzi z pierwotną społecznością i zabiega przede wszystkim o zachowanie i obronę samej siebie. W powiązaniu z tymi podstawowymi elementami można jeszcze wymienić następujące cechy charakterystyczne sekt: irracjonalne idee religijne (na przykład oczekiwanie bliskiego końca świata); odrzucenie wszelkiego porozumienia duchowego z osobami myślącymi inaczej; przesadny entuzjazm w przedstawianiu i realizowaniu własnej wizji; agresywny prozelityzm i przesadne poczuciem misji w stosunku do świata, traktowanego pogardliwie; kategoryczna wiara w możliwość zbawienia jedynie ograniczonej liczby ludzi, należących do danej grupy.
Poniżej zestawiam kryteria księdza arcybiskupa z rzeczywistością pierwotnego chrześcijaństwa, opartego na nauce Pana Jezusa Chrystusa i apostołów.
- sekta to ugrupowanie, które oderwało się od wielkich Kościołów, Kościołów masowych
I odpowiedzieli im Faryzeuszowie: Czy i wy jesteście zwiedzeni?
Czy kto uwierzył w niego z książąt albo z Faryzeuszów?
Tylko ten gmin, który nie zna zakonu; przeklęci są.
Jan. 7:47-49 - Często sekty zachowują wybrane wartości, idee religijne i formy życia wspólnot kościelnych, od których się oderwały.
Na mównicy Mojżeszowej zasiedli uczeni w Piśmie i faryzeusze.
Wszystko więc, co by wam powiedzieli, czyńcie i zachowujcie, ale według uczynków ich nie postępujcie; mówią bowiem, ale nie czynią.
Mat. 23:2-3 - W powiązaniu z tymi podstawowymi elementami można jeszcze wymienić następujące cechy charakterystyczne sekt:
- irracjonalne idee religijne (na przykład oczekiwanie bliskiego końca świata);
I oczekiwać Syna jego z niebios, którego wzbudził od umarłych, Jezusa, który nas ocalił przed nadchodzącym gniewem Bożym.
1 Tes. 1:9-10
…gdy się objawi Pan Jezus z nieba ze zwiastunami mocy swojej, W ogniu płomienistym, wymierzając karę tym, którzy nie znają Boga, oraz tym, którzy nie są posłuszni ewangelii Pana naszego Jezusa.
2 Tes. 1:7-8 - odrzucenie wszelkiego porozumienia duchowego z osobami myślącymi inaczej;
Kto nie jest ze mną, jest przeciwko mnie, a kto ze mną nie zbiera, rozprasza.
Mat. 12:30
Albo jaka zgoda między Chrystusem a Belialem, albo co za dział ma wierzący z niewierzącym?
2 Kor. 6:15 - przesadny entuzjazm w przedstawianiu i realizowaniu własnej wizji;
I oto teraz, zniewolony przez Ducha, idę do Jerozolimy, nie wiedząc, co mnie tam spotka,
Prócz tego, o czym mnie Duch Święty w każdym mieście upewnia, że mnie czekają więzy i uciski.
Lecz o życiu moim mówić nie warto i nie przywiązuję do niego wagi, bylebym tylko dokonał biegu mego i służby, którą przyjąłem od Pana Jezusa, żeby składać świadectwo o ewangelii łaski Bożej.
Dz.Ap. 20:22-24
A uczyniwszy bicz z powrozków, wszystkich wygnał ze świątyni, i owce i woły: a tym, co pieniędzmi handlowali, pieniądze rozsypał i stoły poprzewracał;
A tym, co gołębie sprzedawali, rzekł: Wynieście to stąd, a nie czyńcie domu Ojca mego domem kupieckim.
I wspomnieli sobie uczniowie jego, iż napisano: Żarliwość o Dom Twój pochłonęła mnie.
Jan. 2:15-17 - agresywny prozelityzm i przesadne poczucie misji w stosunku do świata,
I rzekł im: Idąc na cały świat, głoście dobrą nowinę wszystkiemu stworzeniu.
Mar. 16:15
A gdyby kto was nie przyjął i nie słuchał słów waszych, wychodząc z domu lub z miasta tego, strząśnijcie proch z nóg swoich. Zaprawdę powiadam wam: Lżej będzie w dzień sądu ziemi sodomskiej i gomorskiej niż temu miastu. Mat. 10:14-15
- w stosunku do świata, traktowanego pogardliwie;
Nie miłujcie świata ani rzeczy, które są na świecie. Jeśli kto miłuje świat, nie ma w nim miłości Ojca.
Bo wszystko, co jest na świecie, pożądliwość ciała i pożądliwość oczu, i pycha życia, nie jest z Ojca, ale ze świata.
1 Jan. 2:15-16
- kategoryczna wiara w możliwość zbawienia jedynie ograniczonej liczby ludzi, należących do danej grupy.
Kto uwierzy i ochrzczony zostanie, będzie zbawiony, ale kto nie uwierzy, będzie potępiony.
Mar. 16:16
Poganie słysząc to, radowali się i wielbili Słowo Pańskie, a wszyscy ci, którzy byli przeznaczeni do życia wiecznego, uwierzyli.
Dz.Ap. 13:48
Do opisanych w Piśmie Świętym naśladowców Jezusa przytoczone przez księdza arcybiskupa kryteria „pasują jak ulał”, nie zostawiając cienia wątpliwości, że chrześcijaństwo mogło być w swych początkach uznawane za sektę. I rzeczywiście tak było, jak świadczy wypowiedź oficjalnych przedstawicieli ówczesnego wielkiego Kościoła o apostole Pawle:
Albowiem znaleźliśmy tego męża zaraźliwego i wszczynającego rozruch między wszystkimi Żydami po wszystkim świecie, i herszta tej sekty Nazarejczyków.
Dz.Ap. 24:5
Podobnie i dzisiaj chrześcijanie, nie należący do ugrupowań, których jedynym argumentem, jest fakt, że są wielkie (por. Obj. 17:5), bywają określani przez ich przywódców jako sekciarze i zwalczani z wielkim zapałem, jak to zresztą zapowiedział sam Pan:
Wyłączać was będą z synagog; owszem przyjdzie godzina, że każdy, kto was zabije, będzie mniemał, że Bogu posługę czyni.
Jan. 16:2
Paweł Lutze