Ewangelia według Mateusza
Podstawowy tekst. 1:1; 27:27
Główna myśl: Jezus jako Mesjasz-Król.
Ta pierwsza księga radosnej dobrej nowiny napisana została przez tego z dwunastu najbliższych uczniów Pana Jezusa, który bez wahania zostawił swoje zajęcie, pogardzany przez lud zawód poborcy podatków i poszedł za Jezusem. Mateusz, inaczej Lewi, syn Alfeusza, napisał swoją Ewangelię, według przekazu, w języku aramejskim współczesnej mu Palestyny, przeznaczając księgę dla chrześcijan z Żydów. W konsekwencji, kiedy kazanie apostoła złamała dla Chrystusa wielu pogan, dla nich został napisany, według słów historyka, grecki tekst; według poglądu Ireneusza, biskupa Lionu, mogło to być między 62 i 64 rokiem n.e. Rozdział 24 Ewangelii nie pozostawia wątpliwości, że istniała ona już przed 70 rokiem, tj. przed zburzeniem Jeruzalemu. Aramejski jej tekst w pierwotnej jej postaci nie zachował się.
Celem Ewangelii jest udowodnienie, że odrzucony przez Żydów Jezus z Nazaretu jest przepowiedzianym przez proroków Chrystusem, prawnym królem żydowskim według swego ziemskiego pochodzenia od Abrahama oraz Dawida i według danej obu praojcom obietnicy.
Szczególnością Ewangelii według Mateusza jest kazanie Pana Jezusa o Królestwie Niebieskim, najpierw schodzącego na ziemię w postaci wewnętrznego procesu odnowienia się grzesznego serca ludzkiego, a w przyszłości – w postaci panowania na ziemi Potomka Dawida w ciele, Tego przepowiedzianego w Starym Testamencie Immanuela-Jezusa, Który „zbawi lud swój od grzechów jego” (Iz.7:14; Mt.1:21).
W swoim przekazie ewangelista nie wszędzie trzyma się związku wydarzeń z mowami Pana, lecz grupuje te ostatnie odpowiednio do wymagań swego celu. W paru długich mowach przekazuje naukę o Królestwie Niebios i proroctwa o powtórnym przyjściu Pana na sąd oraz oddaniu każdemu według jego uczynków – na koniec tego świata. Pod koniec Ewangelii jest opis ostatniej starotestamentowej Paschy Jezusa z uczniami i ustanowienie przez Niego, w celu przypominania Go, nowotestamentowej komunii Jego ciała i krwi; po wieczerzy nastąpiły cierpienia i śmierć krzyżowa Chrystusa, a na koniec radość Jego zmartwychwstania i ukazanie się Go pośród jedenastu uczniów, których wysyła w celu zwiastowania ludziom o zbawieniu przez Niego.
Ewangelia według Marka
Podstawowe słowo: „Wnet”.
Główna myśl: Jezus jako Sługa.
Podstawowy tekst: 10:45.
Autorstwo drugiej Ewangelii przypisywane jest przez najstarszych historyków Janowi, zwanego Markiem (Dz.12:12), u którego matki Marii, w jej domu, często zbierali się apostołowie. Możliwe, że jest on tym młodzieńcem, o którym czytamy w rozdz. 14:51-52. Nawrócony przez apostoła Piotra, który nazywa go swoim synem (1P.5:13). Tak towarzyszył Marek apostołom w ich misyjnych podróżach (Dz.12:25; 13:5) i był ich pomocnikiem (Kol.4:10; 2Tm.4:11).
Starochrześcijańska tradycja nazywa apostoła Marka „interpretatorem” apostoła Piotra – w tym sensie, że Marek przekazał potomności słowa i czyny Pana Jezusa tak, jak je przyjął od Piotra, i jeśli nie zawsze w tym samym porządku, to w tym samym duchu; nawet główna fraza jego zwiastowania, mówiąca o całkowitym przekonaniu w Boskość Jezusa Chrystusa, przypomina wypowiedź Piotra w Ewangelii według Mateusza, 16:16; Mk.8:9. W pamięci Marka najmocniej utrwaliły się opowiadania Piotra o cudach Pańskich; z Jego mów przekazuje on tylko podstawowe; odniesienia do Starego Testamentu nie są częste u niego i nie mają takiego znaczenia jak u Mateusza, gdyż Ewangelia została przeznaczona dla chrześcijan z pogan. Powstała ona w Rzymie w greckim języku i była znana w Azji już pod koniec I wieku, według świadectwa Pappiasza.
Rodowodu Pana Jezusa Chrystusa apostoł Marek nie przytacza w postaci tej, że Pan przedstawiony jest w stanie dobrowolnego uniżenia: jest On „Sługą Jahwe, Latoroślą” (Zach.3:8), gdy u Mateusza jest On „królewską latoroślą Dawida” (Jer.33:15). U Marka wszędzie przejawia się gotowość Jezusa do służenia innym; charakterystyczne dla sługi jest powtórzenie słowa „wnet”.
W Jezusie apostoł Marek pokazuje nam Bożą pokorę Syna Bożego, zwyciężającego miłością.
Ewangelia według Łukasza
Podstawowe słowo: „Syn Człowieczy”
Główna myśl: Jezus jako idealny Człowiek.
Podstawowy tekst: 23:47.
Ewangelista Łukasz napisał swoją księgę dla niejakiego Teofila, chcą dać mu dokładne i wyraźne przedstawienie powstania chrześcijaństwa. Jego jest Ewangelia i jego jest księga Dziejów Apostolskich. Zawierają one historyczną podstawę nauki ewangelicznej. Ewangelista
Łukasz uwypukla w Chrystusie cechy ludzkiej natury, a ewangelista Jan cechy natury Bożej. U Łukasza rodowód Jezusa dochodzi do Adama, jest to rodowód Marii: Józef, jej mąż, jest nazwany synem Heliego, jej ojca, gdyż tak było przyjęte u Żydów.
Sądząc po wstępie, ewangelista Łukasz dla swego celu dokładnie przestudiował całą historię chrześcijaństwa na podstawie słów świadków naocznych „od samego początku” – od narodzenia Jana. Wiarygodność świadectw o wydarzeniach i faktach, które miał do dyspozycji ewangelista, potwierdzona jest przez żydowskiego historyka Józefa Flawiusza, który je przytacza. Ewangelista Łukasz, człowiek wykształcony, z zawodu lekarz, wiąże swoje opowiadanie ze współczesnymi mu historycznymi wydarzeniami, które odnotowane są przez Flawiusza. Grecki język jego ksiąg najbliższy jest klasycznemu z pośród wszystkich innych nowotestamentowych Pism. Jego nawrócenie na chrześcijaństwo mogło mieć miejsce w wyniku kazania apostoła Pawła, pod wpływem gruntownej przemiany byłego prześladowcy chrześcijan. Widzimy Łukasza jako wiernego towarzysza Pawła podczas drugiej podróży misyjnej „apostoła pogan”, który nie opuścił go nawet w czasie uwięzienia (Dz.16: 10…; 20:5-15; 21:1-18; Kol.4:14; 2Tm.4:10; Flm.23). O jego dalszym życiu i śmierci nic pewnego nie wiadomo.
Przytoczone w Ewangelii według Łukasza przypowieści mają dość bliski ludzkiej naturze charakter i mówią o tym, że „przyszedł bowiem Syn Człowieczy, aby szukać i zbawić to, co zginęło” (19:10). Cała księga ewangelisty Łukasza jest dobrą nowiną o mężu, „którego imię brzmi Latorośl” (Zach.6:12).Razem z tym, ewangelista uwidacznia Bożą stronę natury Chrystusa i Jego królewską godność (1:32-35).
Uniwersalny charakter Ewangelii według Łukasza szczególnie przekonywająco świadczy o duchowej bliskości ewangelisty z apostołem pogan Pawłem: Pan Jezus jest Zbawicielem całego świata. –
”Oto człowiek!”
Ewangelia według Jana
Podstawowe słowo: „Wierzący”.
Główna myśl: Jezus jako wieczny Syn Boży.
Podstawowy tekst: 20:31.
Czwarta Ewangelia została napisana przez najbardziej oddanego i wiernego ucznia Pana Jezusa, Jana, który był naocznym świadkiem całej ziemskiej służby Zbawiciela i któremu Pan, umierając na krzyżu, przekazał troskę o Swoją matkę. – W odróżnieniu od trzech ewangelistów synoptyków, apostoł Jan opisuje nam Chrystusa ze strony Jego Bożej natury: On i Ojciec są jedno (Jan.10:30). Po zmartwychwstaniu Chrystusa i zstąpieniu Ducha Świętego na apostołów, przed umiłowanym uczniem Chrystusowym odsłoniła się zasłona niepojętej tajemnicy wcielenia drugiej Osoby Trójcy świętej – Syna Bożego, przedwiecznego Słowa (grec. Logos). Starożytni chrześcijanie porównywali ewangelistę Jana z orłem, wznoszącym się w górę z otwartymi oczami ku słońcu, i nazywali go Teologiem. W jego Ewangelii Boskość Chrystusa widoczna jest ze świadectwa o Nim Jana Chrzciciela, uczniów Chrystusowych i nawet Jego nieprzyjaciół, którzy musieli przyznać, że „nigdy jeszcze człowiek tak nie przemawiał, jak ten człowiek mówi” (Jan.7:46).
„Łaska”, o której czytamy w 1:16, jest niczym innym, jak miłosierdziem i miłością Boga do człowieka – ze względu na zasługę Chrystusa, naszego Zastępcy przed sądem Bożym. Czas od zmartwychwstania Chrystusa do Jego powtórnego przyjścia jest czasem łaski. Sprawdzianem jest przyjęcie lub nieprzyjęcie Chrystusa (3:16; 6:47; 3:36); ludzkie dobre uczynki nie dają zbawienia: są one owocami, jedynie zbawiającej, wiary w Chrystusa. – Z rozmowy z Nikodemem (3:3-8) przekonujemy się o konieczności odrodzenia człowieka – tj. całkowitej zmiany jego natury mocą Ducha Świętego, bez czego niemożliwe jest nie tylko wejście do Królestwa Bożego, lecz nawet ujrzenie go. Warunkiem dla tego powtórnego narodzenia jest wiara człowieka w Chrystusa jako jego osobistego Zbawiciela.
Cel Ewangelii według Jana widoczny jest w rozdziale 20, werset 31: „abyście wierzyli, że Jezus jest Chrystusem, Synem Boga, i abyście wierząc mieli żywot w imieniu jego”. Księga skierowana jest przeciw współczesnym Janowi filozoficznym wymysłom, odrzucającym Boskość Chrystusa Zbawiciela. Historyczną jej podstawą jest pięć podróży Pana Jezusa do Jeruzalemu, dających punkty oparcia do ustalenia kolejności faktów z ziemskiego życia Pańskiego.
Źródło: „Mały PORADNIK BIBLIJNY”
Praca pastora B. Götze
